Οι  παθήσεις του μαστού εμφανίζονται υπό τη μορφή μίας ψηλαφητής μάζας και στην πλειοψηφία τους είναι καλοήθεις.

Καλοήθεις παθήσεις του μαστού:

-  Ινοαδένωμα: Είναι ο συχνότερος καλοήθης όγκος του μαστού. Εμφανίζεται σε νέες γυναίκες και αποτελείται από ινώδη ιστό. Η συστασή του είναι ελαστική και είναι ευκίνητο στην ψηλάφηση. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα ινοαδενώματα δεν εξαλλάσσονται σε καρκίνο. Εφόσον η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα του μαστού και η λήψη βιοψίας με παρακέντηση μάς επιβεβαιώσουν τη διάγνωση, η απλή παρακολούθηση των ινοαδενωμάτων είναι αρκετή. Αν όμως αναπτύσσονται ταχέως σε μέγεθος, τότε συνιστάται η χειρουργική τους αφαίρεση.

-  Ινοκυστική μαστοπάθεια: Είναι καλοήθης κατάσταση και εκδηλώνεται με την ανάπτυξη κύστεων στους μαστούς, το μέγεθος των οποίων μάλιστα μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Συνήθως το μέγεθός τους αυξάνεται λίγο πρίν την περίοδο, προκαλώντας αίσθημα τάσης ή βάρους στους μαστούς, ακόμα και πόνο.Μετά την εμμηνορρυσία και κατά την εμμηνόπαυση τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Δεν απαιτείται καμία χειρουργική θεραπεία, παρά μόνο παρακολούθηση και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

-  Απλή κύστη: Οι απλές κύστες περιέχουν ορώδες υγρό. Είναι ομαλές και ευκίνητες στην ψηλάφηση και είναι καλοήθεις. Το περιεχόμενό τους αναρροφάται εύκολα, ώστε να εξετασθεί, αλλά και να εξαφανιστεί η κύστη. Δεν απαιτείται περαιτέρω θεραπεία.

Καρκίνος του μαστού:

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στο γυναικείο πληθυσμό. Ευτυχώς σήμερα υπάρχει αποτελεσματική πρόληψη εναντίον του καρκίνου του μαστού και η διάγνωσή του μπορεί να γίνει σε πρώιμα στάδια.

-  Παράγοντες κινδύνου:

    - Το οικογενειακό ιστορικό

    - Η ηλικία. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται μετά την ηλικία των 45.

    - Η πρώιμη εμμηναρχή και η όψιμη εμμηνόπαυση.

    - Η ατεκνία ή η τεκνοποίηση σε μεγάλη ηλικία.

    - Το ιστορικό ανάπτυξης καρκίνου στον άλλο μαστό.

    - Γενετικοί παράγοντες: μετάλλαξη στα ογκογονίδια BRCA1 και BRCA2.

    - Η αυξημένη και παρατεταμένη έκθεση σε οιστρογόνα, όπως κατά τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

    - Η παχυσαρκία.

    - Το κάπνισμα.

- Συμπτώματα: Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι η ψηλάφηση από την ίδια την ασθενή μίας διόγκωσης, η οποία είναι σκληρή, ανώδυνη και καθηλωμένη. Επιπλέον συμπτώματα είναι:

    - Αλλοίωση του δέρματος του μαστού. Συνήθως παρατηρείται εισολκή του δέρματος ή δέρμα υπό τη μορφή φλοιού πορτοκαλιού.

    - Εισολκή της θηλής.

    - Έκκριση παθολογικού εκκρίμματος από τη θηλή.

   - Ψηλάφηση διόγκωσης στη μασχάλη.

- Διάγνωση: Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού γίνεται με:

    - Ψηλάφηση από την ασθενή ή από τον ιατρό της.

    - Μαστογραφία.

    - Υπερηχογράφημα μαστών.

    - Μαγνητκή Τομογραφία μαστών.

    - Βιοψία (ανοιχτή ή με βελόνη).

- Θεραπεία: Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι κατά κανόνα χειρουργική. Φυσικά η οριστική αντιμετώπιση εξαστάται από το στάδιο της νόσου και τον ιστολογικό τύπο. Επιπλέον εφαρμόζονται ακτινοβόληση της περιοχής, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, σκευάσματα μονοκλωνικών αντισωμάτων ή συνδυασμός τους.

- Πρόληψη: Κάθε γυναίκα πρέπει να αυτοεξετάζεται μία φορά το μήνα, κατά προτίμηση αμέσως μετά το τέλος της περιόδου κα σύμφωνα με τον τρόπο που της έχει υποδείξει ο ιατρός της. Επίσης πρέπει να γίνεται ψηλάφηση μαστών από τον ιατρό μία φορά ετησίως. Στην ηλικία των 35 ετών πραγματοποιείται η πρώτη μαστογραφία, ενώ από τα 40 και μετά μία φορά ετησίως. Συνιστάται ο μαστογραφικός έλεγχος να συνοδεύεται και από υπερηχογράφημα μαστών. Σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, ο προληπτικός έλεγχος ξεκινάει νωρίτερα, συνήθως από την ηλικία των 30.